فێرگه‌ی زمانی کوردی - وانه‌ی 7

5 – ( و : و )W(بیصدا یا صامت یا بێ‌ده‌نگ)

در زبان فارسی این نویسه اگر در اول کلمه‌ بیاید همانند ( V ) در انگلیسی و ( ڤ ) در کوردی تلفظ می‌شود . بدین گونه که کلمه‌ی " ورود " بصورت ( vorood ) ادا می‌شود . این حرف مانند حرف " W " در زبان انگلیسی تلفظ می شود .   

تلفظ نویسه‌ی " و " در کوردی همانند تلفظ نویسه‌ی  " W " در انگلیسی و لاتین و نویسه‌ی " و "  در عربی است . بدین گونه که برای تلفظ آن لبها غنچه می‌شوند  و هرگز از دندانها استفاده نمی‌شود ( لبها و دندانها هیچ تماسی با هم پیدا نمی‌کنند )

مثال: ورچ – وریا – که‌و – وێنه‌ - وان – مێوژ- سه‌رکه‌وت- پاراو

بررسی دسته‌ی چهارم :

حروفی که هم از لحاظ نوشتاری و هم از لحاظ تلفظ با الفبای سایر زبانها از جمله فارسی کاملا متفاوت هستند.

این حروف عبارتند از : ئــ /  ڕ / ڤ / ڵ

شایان ذکر است که تلفظ این حروف برای غیر کوردها گاهی بسیار مشکل است و با تمرین زیاد مهارت در تلفظ آنها حاصل می‌گردد . 

---

حرف (ئــ ) :(بی‌صدا)

تقریبا معادل همزه ( ء ) در فارسی است .در زبان کوردی بصورت بسیار خفیف ادا می شود و همیشه در ابتدای کلمات کاربرد دارد . همچنین به تمامی مصوتها هم می‌چسبد .  

 (ئـ+ ـه )      :  ئەو ، ئەسرین ، ئەردەڵان ، ئەرخەیان ، ئەمشەو ،

 (ئـ+ ـ ـێـ )    :  ئێوارە ، ئێرە ، ئێوە ، ئێستە ، ئێسک

 (ئـ+ ـۆ   )     :  ئۆخەی ، ئۆباڵ ، ئۆخر ، ئۆقرە ، ئۆگر

 (ئـ+ ـا   )     :  ئازاد ، ئاوات ، ئاگر ، ئاش ، ئاکام

 (ئـ+ ـوو )     : ئووستا

 (ئـ+ ـیـ )      :  ئیتر ، ئیش ،

 (ئـ+ بزرۆکه ) :  ئسپار ،  ئستران

---

حرف ( ڕ ) : (بی‌صدا) 

تلفظ این حرف معمولا برای غیر کوردها بسیار سخت است . برای تلفظ صحیح باید زبان کمی عقب‌تر از دندانها قرار گیرد و بخشی از نوک زبان با پشت دندانهای بالا بچسبد . این حرف مشدد و ادامه‌دار تلفظ می شود .

از لحاظ نوشتاری نشانه ی (  V ) هفت کوچک در زیر " ر " قرار میگیرد که برای جدا سازی این حرف از حرف " ر " که  نازکتر تلفظ می شود حتما حتی در ابتدای کلمه‌ نیز لازم است.

      " تلفظ نویسه " ر "  :  

    باران ، کاروان ، شار ، دار ، سەربەرز ، تێر ، تەیارە ، تەرزە ، لەرزە ، تەخار " 

  این نویسه هیچگاه در ابتدای کلمه قرار نمی گیرد.   

       " تلفظ نویسه " ڕ " :    

     ڕێوی ، ڕەش ، ڕزگار ، مەڕ ، گاڕان ، پاڕانەوە ، دڕ ، خڕ ، شەڕ ، شڕ "  

در ابتدای کلمه : ڕاز – ڕان – ڕاست – ڕازی – ڕادار

در وسط کلمه : بـڕوێش -  گۆ ڕین -  هاو ڕێ -  چاو ڕەش – گەڕان
در انتهای کلمه : گۆڕ - مه‌ڕ – کوڕ  – که‌ڕ -  پڕ 

توجه‌ توجه‌: این نویسه‌ اگر در ابتدای کلمه‌ بیاید همیشه‌ باید حتما نشانه‌ی ( V ) در زیر آن قرار گیرد،چون یک حرف کاملا مستقل از (ر) نازک یا کوچک می‌باشد.مثل: ڕاز – ڕان- ڕێبوار و....(ادامه‌ دارد) 

          له‌تیف سوڵتانی